Κώστας Λάβδας: κύρια σημεία της απολογίας του, Σάββατο 26 Γενάρη

Σημείωση: Σε όλες τις απολογίες, οι κατηγορούμενοι αναφέρθηκαν και ερωτήθηκαν για αρκετά ονόματα που περιλαμβάνονται στο κατηγορητήριο, καθώς και για τη βαθμολόγηση και τις ποσοστώσεις αρκετών κριτηρίων αξιολόγησης. Το μεγαλύτερο μέρος των παραπάνω παραλείπεται στην παρακάτω καταγραφή, καθώς τα συγκεκριμένα στοιχεία, ενώ είναι οικεία σε όσους παρακολουθούν τη δίκη, δεν θα διευκόλυναν τον αναγνώστη. Επιπλέον δεν θέλαμε να αναφέρουμε ονόματα φοιτητών που συμμετείχαν στη διαδικασία, είτε πήραν μέρος είτε όχι στις δοσοληψίες που συνόδευαν την είσοδο στο μεταπτυχιακό του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης. Τέλος, στο κείμενο, ό,τι σημειώνεται με εισαγωγικά συνιστά ακριβή καταγραφή των λόγων όπως ακούστηκαν στο δικαστήριο, ενώ ό,τι περιέχεται στις αγκύλες είναι δικά μας σχόλια.

Κώστας Λάβδας: Τότε αντιπρύτανης ακαδημαϊκών υποθέσεων και μέλος της τριμελούς επιτροπής αξιολόγησης για την είσοδο στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του τμήματος. Σήμερα διατελεί πρόεδρος του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Ο καταπληκτικός και αδιάφθορος επιστήμων: Σε όλη τη διάρκεια της απολογίας του, ο Κώστας Λάβδας συνέκρινε το ελληνικό με τα βρετανικά και αμερικανικά πανεπιστήμια, για να τονίσει στο κοινό τη νόρμα που ακολουθεί ο πολιτισμένος κόσμος στις ακαδημαϊκές διαδικασίες  και πού ενδεχομένως, υστερεί η ελληνική περίπτωση [την οποία δεν ενέτασσε πάντα στον πολιτισμένο κόσμο]. Στην αρχή της απολογίας του, τόνισε με ιδιαίτερη έμφαση την εκπληκτική του καριέρα στο εξωτερικό πριν κληθεί στο πανεπιστήμιο Κρήτης, καθώς και στο διάστημα που αποχώρησε από την Ελλάδα [αμέσως μετά το σκάνδαλο που ξέσπασε με το θάνατο του Αλεξανδρόπουλου]. Το σημείο αυτό είχε τονίσει και στις ερωτήσεις που είχε υποβάλλει στον Χριστόφορο Βερναρδάκη, ότι δηλαδή  από το 2001 που ήρθε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης δεν θα μπορούσε να είχε δημιουργήσει όλο αυτό το κύκλωμα διαπλοκής με τις παρατάξεις. Τότε ο Χριστόφορος Βερναρδάκης του είχε απαντήσει πως δεν χρειαζόταν να δημιουργήσει τίποτα: υπήρχε ήδη μια έτοιμη κατάσταση που απλά μπορούσε να εκμεταλλευτεί. Κατά την απολογία του τόνισε στην πρόεδρο ότι δεν είχε αντιληφθεί τίποτα παράξενο, αλλά λόγω της θέσης του ως μέλους της πενταμελούς επιτροπής του Υπουργείου Παιδείας που θα συνέτασσε το πλαίσιο αξιολόγησης των ελληνικών πανεπιστημίων δεν ήταν το άτομο στο οποίο θα απευθυνόταν κάποιος για να καταγγείλει παρατυπίες. Η θέση αυτή δημιούργησε «φίλους και μη φίλους». Έτσι, λόγω αυτού, δεν είχε ιδιαίτερες σχέσεις με φοιτητικούς συλλόγους, ούτε έδινε σημασία στην «αόριστη και ευτελή διαδρομολογία». 

Η βαθμολόγηση: Όπως τόνισε, η βαθμολόγηση συνιστά υπηρεσιακό καθήκον που «σε όλες τις δυτικές χώρες» προστατεύεται από την ακαδημαϊκή ελευθερία. Ο ίδιος έχει κρίνει εκατοντάδες ανθρώπους, εντός και εκτός Ελλάδας, και δεν του είχε συμβεί ποτέ να του ζητήσουν το λόγο. Από την άλλη, η βαθμολόγηση ήταν στην απόλυτη κρίση της Συνέλευσης Ειδικής Σύνθεσης και δεν παρήγαγε από μόνη της αποτέλεσμα, καθώς θα μπορούσε να αιρεθεί δυο φορές, στην επίμαχη συνέλευση και έπειτα στη Σύγκλητο, καθώς το τμήμα δεν ήταν αυτοδύναμο. Ωστόσο, και πάλι όπως είχε τονίσει ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, εντός της συνέλευσης έγκρισης των αποτελεσμάτων είχε θέσει έντονα ερώτημα αν τίθεται ή όχι ζήτημα εμπιστοσύνης προς την επιτροπή, ενώ η ορκωμοσία που ήταν προγραμματισμένη το απόγευμα της ίδια μέρας, καθώς και άλλα ζητήματα της ημερήσιας διάταξης, υποτίθεται πως δεν άφηναν περιθώριο για εκτεταμένη συζήτηση.

Οι διαφορές στη βαθμολογία: Ως προς τις διαφορές στη βαθμολογία, αναφέρθηκε αναλυτικά σε κάθε ένα από τα ονόματα του κατηγορητηρίου, δικαιολογώντας τη βαθμολόγησή του, βρίσκοντάς τη σωστή, ή, όπου ίσως υπήρχε ψεγάδι ήταν κάποια ενδεχομένως εύνοια προς υποψήφιους που το κατηγορητήριο ορίζει ως αδικηθέντες, ή δυσμένεια προς υποψήφιους που ορίζονται ως ευνοηθέντες!

Εντύπωση μας προκάλεσε η απαξίωσή του προς άτομα που ορίζονταν ως αδικηθέντες [εν ολίγοις τούς παρουσίαζε ως άχρηστους], καθώς και η εμμονή του με μία υποψήφια (σαφώς ευνοηθείσα σύμφωνα με το κατηγορητήριο), μεγαλοστέλεχος της ΠΑΣΠ, της οποίας τα εκπληκτικά προσόντα ανέπτυσσε κατ’ επανάληψη και επί μακρόν. Όταν ερωτήθηκε σχετικά με αυτή την τελευταία, γιατί τα προσόντα αυτά δεν αναφέρονται σε κανένα από τα πορίσματα της επιτροπής διερεύνησης που ορίστηκε μετά το θάνατο του Αλεξανδρόπουλου (Γραμματικάκης, Παπαδοπούλου και Οικονόμου), είπε ότι δεν γνώριζε [εμάς ωστόσο μάς κίνησε τις υποψίες ότι τα στοιχεία αυτά, όπως και άλλα που δεν αναφέρουν τα πορίσματα, προστέθηκαν αργότερα στους φακέλους των υποψηφίων]. Σε κάθε περίπτωση, μας προβλημάτισε το κατά πόσο συνάδει με τη συμπεριφορά ενός πανεπιστημιακού δασκάλου η απαξίωση κάποιων φοιτητών (ο ένας μάλιστα απόφοιτος του τμήματος με βαθμό 8,17) και ο παράλογος βαθμός εκθειασμού άλλων. 

Πτυχιακή εργασία: Το 2005 το τμήμα Πολιτικής Επιστήμης έδωσε για πρώτη χρονιά δυνατότητα αντικατάστασης της πτυχιακής εργασίας με δύο σεμινάρια. Παρό,τι το τμήμα έδινε τη δυνατότητα δύο επιλογών, που, σύμφωνα με την ταπεινή μας κρίση, θα έπρεπε να είναι ισότιμες, ο Κώστας Λάβδας επαναλάμβανε συνεχώς την απουσία πτυχιακής εργασίας κάποιων από τους υποψηφίους που φέρονται ως αδικηθέντες στο κατηγορητήριο, πράγμα που, όπως υποστήριξε, έδειχνε την πλημμελή ερευνητική τους δυνατότητα, καθώς «δεν είχαν τολμήσει να πάρουν πτυχιακή εργασία». Αναρωτιόμαστε αν είναι ενήμεροι οι φοιτητές του τμήματος ότι, αν και το τμήμα δίνει αυτές τις δύο επιλογές, σύμφωνα με τα λεγόμενα του νυν προέδρου του τμήματος, αυτές δεν είναι οι ισότιμες.

Η συνέλευση επικύρωσης των αποτελεσμάτων: Στην επίμαχη συνέλευση, κατά την οποία θέτει ερώτημα το κατηγορητήριο αν υπήρχαν ή όχι οι λίστες αναλυτικής μοριοδότησης, ανέφερε ότι σύμφωνα με το νόμο, αυτό που εγκρίνει η συνέλευση είναι ο αλφαβητικός κατάλογος επιτυχόντων και επιλαχόντων. Ωστόσο υπάρχουν στη διάθεση όλων οι λίστες βαθμολογίας για «λόγους συναδελφικότητας» και για τη διευκόλυνση της διαδικασίας. «Τέθηκαν υπόψη όλων». Υπήρχαν μάλιστα δυο τρεις που τα ξεφύλλισαν εκείνη την ώρα, αλλά δεν θυμόταν να προσδιορίσει ποιοι (ωστόσο, κατά τις καταθέσεις τους μάρτυρες της πολιτικής αγωγής και της υπεράσπισης ανέφεραν ότι ποτέ δεν πήραν στα χέρια τους τις λίστες). Τέθηκαν υπόψη του Αλεξανδρόπουλου, αλλά ο ίδιος δεν ζήτησε διακοπή ούτε αναβολή για να τις κοιτάξει (αυτό υποστήριξαν και οι τρεις κατηγορούμενοι στις απολογίες τους). Ωστόσο οι κατηγορούμενοι, σε ερώτηση της εισαγγελέως για το ποιος ήταν αυτός ο αναλυτικός πίνακας μοριοδότησης, δυσκολεύτηκαν ιδιαίτερα να τον βρουν στα πρακτικά και ενώ οι δύο συμφώνησαν ως προς το έγγραφο που έδειξαν, ο τρίτος όχι. 

Ο Αλεξανδρόπουλος είχε πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία: Ο Λάβδας ανέφερε ότι τόσο στη συνέλευση, όσο και αργότερα, ο Αλεξανδρόπουλος είχε πλήρη πρόσβαση στα στοιχεία, πράγμα που μαρτυρεί η 34 σελίδων ένσταση που κατέθεσε. Δήλωσε απολύτως βέβαιος ότι είχε δει τους φακέλους. Ωστόσο, όπως φάνηκε και από ερώτηση της εισαγγελέως, από επιστολές που ανταλλάσσουν ο Αλεξανδρόπουλος με τους Μενδρινού και Κοτρόγιαννο, φαίνεται ότι μέχρι το Σεπτέμβρη που συνέταξε την ένστασή του, η λίστα αναλυτικής μοριοδότησης δεν του δόθηκε, όπως δεν του δόθηκε και αργότερα. 

Αντιφάσεις: Από τις διάφορες αδυναμίες που είχε η απολογία του Κώστα Λάβδα, και εκτός από τις αντιφάσεις που ήδη αναφέρθηκαν (και άλλες που παραλείπουμε), καταγράφουμε και τις παρακάτω:

1) Τον ίδιο τον κάλυπτε η ακαδημαϊκή ελευθερία ως προς την κρίση του, αλλά η Σουζάνα Παπαδοπούλου (στην οποία έχει κάνει αγωγή για 200.000 ευρώ) «έκανε λάθος».

2) Από τη μια υποστήριζε ότι το σύστημα μοριοδότησης των εξετάσεων ένταξης στο μεταπτυχιακό είναι υποδειγματικό, και θα μπορούσε να λειτουργήσει «ως πυξίδα, ως μπούσουλας» για το πώς θα μπορούσαν να βαθμολογούν άλλα τμήματα, και από την άλλη, αναφερόμενος ακριβώς στο ίδιο πράγμα, είπε ότι δεν εξυπηρετεί πάντα «αυτός ο σχολαστικισμός», όπως γίνεται στην Ελλάδα, «αλλά όχι και σε πανεπιστήμια του εξωτερικού».